معرفی انواع دستگاه حضور غیاب

* دستگاه حضور غیاب

دستگاه حضور غیاب یکی از پیشرفت‌های اخیر در علم تشخیص و حسگرها را نشان می‌دهند که به‌خوبی از این تکنولوژی برای ثبت ورود و خروج افراد، به‌خصوص کارکنان یک اداره استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها به برخی خصوصیات بایومتریک یا کارت شناسایی افراد عکس‌العمل نشان می‌دهند و بدین طریق هویت آنها را شناسایی می‌کند.

در چند سال قبل، اتاق کنترل و نظارت جزء لاینفک ساختمان‌های اداری به شمار می‌رفتند و بدین طریق ورود و خروج ساختمان به کمک نیروهای انسانی انجام می‌شد. این روش به‌طور بالقوه احتمال خطا را افزایش می‌داد و از طرفی یک نیروی کاری بیشتری را می‌طلبید.

با ظهور دستگاه‌های حضور غیاب  ، ثبت ورود و خروج کارکنان به این دستگاه‌ها واگذار شد و نه‌تنها ثبت تردد افراد با دقت بالایی صورت می‌گیرد، بلکه گزارش آن به‌صورت لحظه‌ای نیز به مدیران ارشد ارسال می‌شود.

دستگاه حضور غیاب، یک دستگاه دیجیتالی است که با استفاده از حسگرهای دیجیتالی هویت افراد را تأیید و ورود و خروج آنها را ثبت می‌کند. درواقع این حسگرها طوری تنظیم شده‌اند که به خصوصیات زیستی و حتی کارت تردد افراد حساس می‌باشند و با دقت بسیار بالایی افراد را شناسایی می‌کنند.

* انواع دستگاه‌های حضور غیاب

 دستگاه حضور غیاب اسکن کارت

در این نوع دستگاه‌ها، هویت افراد به کمک کارت تردد شناسایی می‌شوند. درواقع حسگر تعبیه شده در این دستگاه با استفاده از امواج مادون قرمز، بلوتوث یا NFC اطلاعات موجود در کارت را شناسایی کرده و تردد وی را ثبت می‌کند. هرچند این دستگاه در اوایل کاربرد بسیار وسیعی داشتند، اما با مشخص شدن برخی از ضعف‌های آنها، استفاده از آنها کمتر شده و کاربرد چندانی در ثبت ورود و خروج ندارد.

متأسفانه در برخی موارد، افراد با استفاده از کارت افراد دیگر ترددهای غیرمجاز انجام می‌دادند، یا در برخی موارد زمان ورود و خروج به‌طور صحیح ثبت نمی‌شد و مشکلاتی برای ادارات و سازمان‌ها به وجود می‌آمد، به همین دلیل امروزه این دستگاه‌ها فقط در برخی موارد خاص استفاده می‌شوند.

 دستگاه حضور غیاب بایومتریک

امروزه در بسیاری از ادارات و سازمان‌ها از  دستگاه‌های حضور غیاب  بایومتریک (زیستی) استفاده می‌شود. این نوع از دستگاه‌ها به مشخصات زیستی افراد حساس هستند و دقت آنها بسیار بالاست. درواقع حساسیت این دستگاه‌ها به حدی بالا است که امکان ثبت افراد ناشناس را ندارد.

اصطلاح بایومتریک در اصل به معنی تشخیص ویژگی‌های انسانی است که برای هر انسان این ویژگی‌ها منحصربه‌فرد هستند. با توجه به ثبت مشخصات فردی و هویتی افراد، امنیت اطلاعاتی و حرفه‌ای افراد به‌خوبی تأمین می‌شود.

در عوض این دستگاه افراد تعریف شده درسیستم هوشمند خود را به‌خوبی شناسایی می‌کند و زمان دقیق ورود و خروج آنها را ثبت می‌کند. این نوع از دستگاه‌های حضور غیاب به مشخصات بایومتریک افراد، مانند اثرانگشت، اسکن شبکیه، اسکن عنبیه، مشخصات صورت افراد، حساس هستند.

در دستگاه‌های حضور غیاب بایومتریک، مشخصات زیستی کارکنان سازمان یا اداره در هوش مصنوعی دستگاه توسط نیروهای امنیتی ثبت می‌شود و از آن لحظه به بعد با اسکن این خصوصیات، امکان ثبت ورود و خروج وجود دارد.

با توجه به اینکه   استفاده از دستگاه‌های بایومتریک برای ثبت حضور غیاب   متداول‌تر است، در این قسمت چند نوع مختلف از این دستگاه‌ها توضیح داده خواهد شد.

* انواع دستگاه‌های حضور غیاب بایومتریک

 اسکن شبکیه

با توجه به مطالعات زیستی، هرکدام از افراد دارای سطح شبکیه منحصربه‌فرد هستند و همین اصل باعث شده است که دستگاه‌های حضور غیاب با یک الگوی خاص آن را شناسایی کرده و تردد افراد مختلف را ثبت کنند

 اسکن عنبیه

اسکن عنبیه نیز دارای عملکردی مشابه با اسکن شبکیه است. البته با توجه به اینکه عنبیه افراد نسبت به شبکیه از ساختار پیچیده‌تری برخوردار است، برای شناسایی و خواندن الگوی آن به اطلاعات پیچیده‌تری نیاز است که همین موضوع باعث گران‌تر شده و پیچیده‌تر شدن این دستگاه‌ها شده است.

 اسکن اثرانگشت

اسکن اثرانگشت یکی از متداول‌ترین و شاید ارزان‌ترین سیستم‌های ثبت حضور غیاب باشد. در نوع عادی این اسکنرها، صرفاً الگوی اثرانگشت شناسایی می‌شود و بر اساس الگوی اثرانگشت هویت فرد و زمان تردد وی ثبت می‌شود.

اما در نوع پیشرفته‌تر از این دستگاه، علاوه بر اسکن الگوی اثرانگشت، اندازه، شکل انگشت و بسیاری از خصوصیات دیگر مانند جریان خون در تأیید هویت لحاظ می‌شود. این نوع از دستگاه‌ها از حساسیت بالایی برخوردارند و امکان جعل آنها وجود ندارد. به همین دلیل قیمت این دستگاه‌های بیشتر از دستگاه‌های عادی است

 اسکن چهره

هر فرد در سرتاسر جهان یک چهره کاملاً منحصربه‌فرد دارد، حتی دوقلوهای یکسان که ازلحاظ چشم انسان شبیه هستند نیز برخی مشخصات منحصربه‌فرد دارند. این تفاوت‌ها ممکن است شامل نحوه قرارگیری ابروها، عرض چشم یا عرض بینی باشد که تشخیص آن توسط سیستم‌های هوشمند امکان‌پذیر است.

این علامت‌های ریز در چهره افراد باعث شده است که   دستگاه‌های حضور غیاب حساس به چهره به‌راحتی چهره افراد را تشخیص دهند  و همین موضوع اساس استفاده از آنها در شرکت‌های می‌باشد. البته این دستگاه‌ها به استخوان‌بندی و فیزیک صورت نیز حساس هستند و از حساسیت و دقت بالا برخوردارند.

 اسکن صوت

هر شخص در جهان از الگوی صوتی و تارهای صورتی منحصربه‌فردی برخوردار است، البته شاید این تفاوت‌ها در گوش انسان قابل‌تشخیص نباشند؛ برخی نرم‌افزارها و سیستم‌های حساس به صوت وجود دارند که جزئیات صوت و تار صوتی را تشخیص می‌دهند.

همین الگوی خاص و منحصربه‌فرد صوتی، اساس استفاده از آن در دستگاه‌های حضور غیاب شده است. در این دستگاه صوت ورودی پس از حذف نویزها و تشخیص کامل صوت، هویت فرد را تشخیص داده و زمان تردد او را ثبت می‌کند.

 اسکن کف دست

اگرچه استفاده از اثرانگشت و حتی مشخصات سایز انگشت در دستگاه‌های حضور غیاب اثرانگشت عادی شده است، اما در برخی ساختمان‌ها و مؤسسات با تمهیدات امنیتی بالا استفاده از اسکن دست بیشتر رایج است.

در این نوع دستگاه‌ها؛ علاوه بر بررسی اثرانگشت و اندازه انگشت، مشخصات دست کاربر و شکل کلی دست کاربر نیز در نظر گرفته می‌شود. این دستگاه‌ها نسبت به دستگاه اسکن معمولی انگشت دست از الگوی پیچیده‌تری برخوردارند و احتمال فریب و خطا در آن به حداقل می‌رسد.

در این دستگاه عرض، طول کف دست، طول و عرض انگشتان، فاصله پنجه و عمق کف دست نیز لحاظ می‌شود. این محصولات نسبت به سایر دستگاه‌ها به‌مراتب پیچیده‌تر هستند و هزینه بیشتری نیز دارند.

درنهایت می‌توان گفت که  اساس انتخاب هر نوع دستگاه حضور غیاب   تابع سطح امنیتی موردنیاز، وضعیت طراحی و ساخت اداره و همچنین هزینه در نظر گرفته شده می‌باشد و هرکدام از این عوامل تعیین خواهند کرد که چه نوع دستگاهی برای کنترل تردد موسسه یا ساختمان خود انتخاب کنید.