قفل دیجیتال

* قفل دیجیتال چیست؟

 قفل دیجیتال یکی از تجهیزات مدرن امروزی برای بالا بردن امنیت ساختمان‌های مسکونی و اداری است که با پیشرفت در تکنولوژی و همگام کردن آن با طرح‌های امنیتی به وجود آمده‌اند و امروزه در بسیاری از ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.

از دیرباز تأمین امنیت ساختمان‌ها در اولویت بشر بوده و از همان زمان با ساخت قفل‌های مکانیکی ابتدایی بخشی از امنیت ساختمان را به این قفل‌ها واگذار کرده‌اند. اما به‌مرورزمان نحوه عملکرد این قفل‌ها بر همه عیان شده و باز کردن آنها کار چندان سختی نبود. بااین‌وجود در برخی ساختمان‌های حساس مانند نیروگاه‌ها، ساختمان‌های امنیتی، زندان‌ها و موارد مشابه استفاده از قفل‌های مکانیکی چندان مناسب نبوده و همیشه استفاده از آنها محل بحث‌وجدل بوده است.

با پیشرفت علم و استفاده از   تجهیزات دیجیتالی  جدید، بخشی از این مباحث الکترونیک و مغناطیسی به مبحث قفل وارد شده و امروزه بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا قفل‌های دیجیتالی تولید و به بازار عرضه می‌کنند.

قفل‌های دیجیتالی، دستگاه‌هایی هستند که با جریان الکتریکی و با استفاده از هوش مصنوعی کار می‌کنند. در قفل‌های دیجیتالی از چندین مکانیسم عمل استفاده می‌شود که در برخی از آنها با کنترل از راه دور یا در برخی دیگر با وارد کردن رمز و باز شدن قفل عمل می‌کنند.

بهر حال در هر نوع از قفل‌های دیجیتال، قفل اصلی باید به یک سیستم کنترل دسترسی وصل باشد که با پردازش رمز ورودی اجازه باز شدن یا قفل شدن در را بدهد. قفل‌های الکترونیکی یا دیجیتالی را حتی می‌توان از راه دور کنترل کرد؛ این نوع از قفل‌ها بیشتر در ساختمان‌های امنیتی و زندان‌ها کاربرد دارند که توسط اتاق کنترل و با شناسایی موارد امنیتی باز و بسته شدن در صورت می‌گیرد.

در قفل‌های دیجیتالی از جریان مغناطیسی، سلونوئیدها و یا یک موتور الکترونیکی استفاده می‌شود و این محرک‌ها باعث برداشتن نیرو از روی قفل یا حتی اعمال نیرو بر آن و ممانعت از باز شدن آن می‌شوند. درواقع استفاده از قفل‌های دیجیتالی به همان اندازه قفل‌های مکانیکی قدیمی آسان است و درعین‌حال کارکرد آن برای افراد غیر و ناشناس بسیار پیچیده بوده و امکان باز شدن آن وجود ندارد.

* قفل‌های دیجیتالی مغناطیسی

این نوع از قفل‌ها اصلی‌ترین قفل‌های دیجیتالی هستند که از جریان مغناطیسی برای باز و بسته شدن در استفاده می‌کنند. درواقع در این نوع از قفل‌ها، یک نوع آهن‌ربای دیجیتالی و الکترونیکی درون قفل تعبیه شده است که با اعمال دستور به آن، توان باز یا بسته کردن قفل را دارد.

مکانیسم  عملکرد قفل‌های دیجیتالی می‌تواند به چندین صورت باشد   که در پایین توضیح داده خواهد شد. بعد از وارد کردن دستور باز کردن یا بستن قفل، این آهن‌ربای دیجیتالی فعال شده و هنگامی‌که آهن‌ربا کار می‌کند، قفل بسته می‌شود. اما به هنگام ورود رمز و باز شدن قفل، آهن‌ربا غیرفعال شده و درب به‌صورت خودکار باز می‌شود.

* مزایای قفل‌های دیجیتالی

ازلحاظ بالا بردن امنیت و راحتی استفاده، قفل‌های دیجیتالی به‌مراتب مناسب‌تر از قفل‌های مکانیکی قدیمی هستند، بااین‌وجود برخی از مزایایی عمده این قفل‌ها عبارت‌اند از:

عدم نیاز به کلید و نبود نگرانی از گم شدن یا افتادن کلید دست افراد ناشناس

ورود و خروج بدون نیاز به کلید و عدم نگرانی از بستن در به هنگام خروج

استفاده از مواردی مانند رمز الکترونیکی، اثر انگشت، اسکن شبکیه و موارد مشابه برای باز شدن قفل،

بالا بردن امنیت ساختمان، چه مسکونی باشد، یا امنیتی یا اداری؛

مقاوم بودن در برابر سرقت، در برابر شوک، در برابر حریق، مجهز به قفل کودک، و مجهز به قفل امنیتی

قابلیت هماهنگ کردن این قفل‌های سیستم اطفاء حریق ساختمان یا سیستم اعلام هشدار سرقت؛

*معایب قفل­های دیجیتالی

اگرچه  قفل‌های دیجیتالی از هر لحاظ نسبت به قفل‌های مکانیکی برتری دارند  اما استفاده از آنها ممکن است برای برخی افراد مشکل باشد و باید این‌جور موارد در نظر گرفته شوند.

در نظر داشتن افراد معلول، پیر و کودکان

در نظر داشتن ارگان‌های اقدام سریع مانند اورژانس و آتش‌نشانی

در این موارد، شرکت‌های سازنده قفل‌های دیجیتالی تغییراتی را در قفل لحاظ می‌کنند و توصیه‌هایی را به کاربران خواهند کرد که ایجاد این مشکلات به حداقل برسد.

* انواع قفل‌های دیجیتالی

خصوصیت بارز قفل‌های دیجیتالی این است که بدون دخالت قفل‌های فیزیکی قدیمی باز و بسته می‌شوند و می‌توان با تعریف کدهای دیجیتالی پیچیده یا استفاده از خصوصیات شخصی مانند اثر انگشت یا صوت آنها را بازگشایی کرد. انواع مختلف عملکرد قفل‌های دیجیتالی عبارت‌اند از:

استفاده از کدهای عددی، پسورد، و رمزهای فشرده

شاید رایج‌ترین شکل قفل‌های الکترونیکی و دیجیتالی همین نوع باشند که دارای یک صفحه‌کلید عددی و حروفی هستند که با ورود رمز مورد نظر قفل باز می‌شود. این نوع از قفل‌ها به‌محض دریافت رمز مورد نظر عکس‌العمل نشان می‌دهد. معمولاً رمز ورد این نوع از قفل‌ها بین 4 تا 6 کاراکتر می‌باشد.

استفاده از نشانه‌های امنیتی

یکی دیگر از ابزارهای تأیید هویت کاربران در قفل‌های دیجیتالی، کشیدن یا اسکن کارت شناسایی است. در این حالت سیستم هوشمند قفل کارت کاربر را شناسایی کرده و به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، برخی از این قفل‌های می‌توانند با استفاده از روش‌های انتقال داده مادون‌قرمز، بلوتوث یا NFC به اطلاعات ذخیره‌شده در کارت دسترسی پیدا کنند و تأیید هویت شخص را انجام دهند.

استفاده از پارامترهای بایومتریک

از زمانی که نقش مشخصات بایومتریک در  تأیید هویت   مثبت شناخته شد، استفاده از آنها روند فزونی به خود گرفته است. در این نوع از قفل‌های دیجیتالی از مشخصاتی مانند اسکن اثر انگشت، اسکن شبکیه، اسکن عنبیه، و شناسایی صدای برای تأیید هویت کاربران استفاده می‌شود. استفاده از این مکانیسم از امنیت بسیار بالایی برخوردار است و در پروژه‌های امنیتی ترجیحاً از این نوع قفل استفاده می‌شود.

استفاده از مشخصه RFID

شناسایی فرکانس رادیویی، که به‌طور اختصار از RFID برای آن استفاده می‌شود، یکی دیگر از مکانیسم‌های   عملکرد قفل‌های دیجیتالی  است که در آنها از دستگاه برای شناسایی و ردیابی امواج رادیویی اعمال شده بر کاربر استفاده می‌شود. یکی از مزایای این دستگاه‌ها، توانایی خواندن فرکانس رادیویی از مسافت چند متری است که سرعت عکس‌العمل در را افزایش داده است. از این نوع تکنولوژی در برخی قفل‌های دیجیتالی مدرن استفاده می‌شود.

قفل‌های دیجیتال یکی از تجهیزات مدرن امروزی هستند که توانسته‌اند نقش بالایی در بالا بردن امنیت ساختمان‌ها داشته باشند. امروزه استفاده از این قفل‌ها نه‌تنها در ساختمان‌های اداری و امنیتی رواج پیدا کرده است، در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و مغازه‌ها از این قفل‌ها استفاده می‌شود.